Ecocheques
Wetgeving
ECOCHEQUES
Het betreft een cheque die bedoeld is voor de aankoop van producten en diensten van ecologische aard. Momenteel zijn er twee ondernemingen die ecocheques produceren: Edenred en Sodexo.Werkgevers die ecocheques willen toekennen aan hun werknemers moeten deze bestellen bij deze ondernemingen.
De cheques hebben een maximale waarde van 10 €. Ze zijn geldig voor een periode van 2 jaar.
Ecocheques worden beschouwd als een voordeel dat vrijgesteld is van sociale bijdragen en belastingen.
Wat kan er gekocht worden met ecocheques?
De lijst van producten en diensten die kunnen aangekocht worden met ecocheques werd opgenomen als bijlage bij de CAO nr. 98.
Deze lijst is exhaustief, hetgeen betekent dat enkel de producten en diensten die in deze lijst zijn opgenomen, kunnen aangekocht worden met ecocheques.
De CAO nr. 98 voorziet echter wel in regelmatige evaluaties van deze lijst.
De laatste evaluatie heeft plaatsgevonden gedurende het laatste trimester van 2015. Naar aanleiding hiervan werden bepaalde producten aan de lijst toegevoegd.
Momenteel voorziet de lijst in 7 categorieën producten en diensten.
• Energiebesparing;
• Hernieuwbare energie
• Waterbesparing en -beheer;
• Bevordering van de duurzame mobiliteit;
• Afvalbeheer;
• Bevordering van ecodesign: producten en diensten met het Europese Ecolabel of het EU-logo voor biologische productie en toeristische infrastructuur in België met het label Green Key/Groene Sleutel/Clé verte;
• Bevordering van aandacht voor de natuur.
Met betrekking tot deze lijst, kunt U meer informatie vinden op de website van de Nationale Arbeidsraad (http://www.cnt-nar.be/Dossier-NL-ecocheques.htm).
Waar kunnen ecocheques gebruikt worden?
De handelaars zijn niet verplicht om ecocheques als betaalmiddel te aanvaarden. Handelaars die ecocheques wensen te aanvaarden, moeten aangesloten zijn bij de ondernemingen die ecocheques uitgeven, Edenred en/of Sodexo.
Deze ondernemingen rekenen administratieve kosten aan wanneer handelaars de cheques wensen in te wisselen. Deze administratieve kosten dienen om de kosten van de productie en de verzending van de cheques te dekken. Edenred en Sodexo staan namelijk in voor deze taken.
Handelaars die ecocheques aanvaarden zullen dus niet het volledige bedrag van de ecocheques kunnen verzilveren. Het is mogelijk dat bepaalde handelaars er om die reden voor kiezen om geen ecocheques te aanvaarden, of om het aantal ecocheques dat ze aanvaarden te beperken of om de kosten door te rekenen aan hun klanten.
De lijsten van aangesloten handelaars kunnen geraadpleegd worden op de website van deze twee ondernemingen die de EC uitgeven.
Gezien het systeem van ecocheques werd ingevoerd door een CAO gesloten in de Nationale Arbeidsraad heeft het enkel betrekking op werkgevers en werknemers die onder de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités vallen.
Bijgevolg is het systeem enkel van toepassing op werkgevers en werknemers uit de private sector.
Zijn uitgesloten :
• de werknemers tewerkgesteld in de publieke sector en de autonome overheidsbedrijven;
• de personen tewerkgesteld in centra voor beroepsopleiding met toepassing van de wetgeving betreffende de arbeidsbemiddeling of beroepsopleiding van werkzoekenden;
• de door de Staat gesubsidieerde personeelsleden in dienst van de gesubsidieerde inrichtingen van het vrij onderwijs;
• de werknemers aangeworven in het kader van een PWA-arbeidsovereenkomst.
Bovendien voert de CAO nr. 98 de lijst met « ecoproducten » in en stelt het de minimale regels vast die moeten gerespecteerd worden bij de toekenning van ecocheques, maar verplicht het geenszins de werkgevers om deze cheques toe te kennen.
Het recht op ecocheques moet voorzien worden in een CAO gesloten op sectoraal niveau, d.w.z. in een Paritair Comité, of binnen een onderneming.
In ondernemingen waar geen syndicale afvaardiging bestaat, of wanneer het om een personeelscategorie gaat waarvoor het niet de gewoonte is dat er een dergelijke overeenkomst wordt gesloten, kan de toekenning van ecocheques voorzien worden in een individuele overeenkomst.
Wat is het toegekende bedrag?
Het KB van 14 april 2009 stelt de bedragen vast die niet mogen overschreden worden, opdat ecocheques een voordeel zouden uitmaken dat vrijgesteld is van sociale bijdragen en belastingen.
De maximale waarde van een ecocheque bedraagt 10 €.
Het totale bedrag van de verkregen ecocheques mag per werknemer niet meer bedragen dan 125 € voor het jaar 2009 en 250 € voor het jaar 2010 en de daarop volgende jaren.
Voor de jaren 2011 en volgende, kan dit bedrag aangepast worden door KB op basis van een advies van de Nationale Arbeidsraad.
Voor zover deze basisregels gerespecteerd worden, kunnen de CAO’s afgesloten op sectoraal- of ondernemingsniveau vrij het bedrag van de ecocheques vaststellen dat aan elke werknemer toegekend wordt.
Hoe wordt dit bedrag berekend?
De toekenningsmodaliteiten worden vastgesteld in de CAO’s betreffende ecocheques die worden gesloten op sectoraal- of ondernemingsniveau.
Desalniettemin moeten deze CAO’s de volgende minimale regels respecteren voorzien in de CAO nr. 98:
1° Voor de werknemers die in de loop van het betreffende kalenderjaar in dienst zijn getreden van de werkgever of hem hebben verlaten, gebeurt de berekening van het aantal aan hen toe te kennen ecocheques op zijn minst pro rata temporis van de periodes gedurende de welke zij op basis van een arbeidsovereenkomst bij die werkgever waren tewerkgesteld tijdens het betreffende kalenderjaar.
2° De gewone inactiviteitsdagen die tussen twee tewerkstellingsperiodes liggen moeten in aanmerking worden genomen voor de vaststelling van de duur van de tewerkstellingsperiode. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer feestdagen of weekends zich tussen twee tewerkstellingsperiodes bevinden in het kader van twee opeenvolgende contracten voor bepaalde duur.
3° In geval van schorsing van het contract, gebeurt de berekening van het aantal toe te kennen ecocheques op z’n minst rekening houdend met het aantal dagen waarvoor de betrokken werknemers loon gekregen hebben, d.w.z., de weekdagen, de dagen arbeidsongeschiktheid gedekt door een gewaarborgd loon, omstandigheidsverlof waarvoor het loon behouden blijft, enz.
Worden eveneens in aanmerking genomen: de periodes gedurende dewelke de arbeidsovereenkomst geschorst is naar aanleiding van de jaarlijkse vakantie, ongeacht of deze dagen gedekt worden door vakantiegeld of niet.
Bovendien worden de volgende dagen gelijkgesteld met dagen waarvoor de werknemers loon hebben gekregen:
• de dagen moederschapsverlof als bedoeld in artikel 39 van de arbeidswet van 16 maart 1971;
• de dagen arbeidsongeschiktheid gedekt door een vergoeding die wordt toegekend door de CAO nr. 12bis betreffende het toekennen van een gewaarborgd maandloon aan de werklieden in geval van arbeidsongeschiktheid ingevolge ziekte, ongeval van gemeen recht, arbeidsongeval of beroepsziekte;
• de dagen arbeidsongeschiktheid gedekt door een vergoeding die wordt toegekend overeenkomstig de CAO nr. 13bis betreffende het toekennen van een gewaarborgd maandloon aan sommige bedienden in geval van arbeidsongeschiktheid ingevolge ziekte, ongeval van gemeen recht, arbeidsongeval of beroepsziekte.
4° Wanneer de waarde van de aan een werknemer toe te kennen ecocheques minder dan 10 EUR bedraagt, heeft de werkgever de keuze:
• ofwel kent hij de ecocheques toe;
• ofwel voegt hij het bedrag, verhoogd met 50%, toe aan het brutoloon.
Deze bepalingen vormen een minimum. Het is mogelijk om een gunstigere berekeningswijze te voorzien in een CAO, d.w.z. een berekeningswijze die rekening houdt met andere schorsingsgronden van de arbeidsovereenkomst.
Op basis van overige regelgeving moeten de werknemers die deeltijds tewerkgesteld worden het voordeel op z’n minst in verhouding tot hun arbeidstijd ontvangen. Bovendien mag de toekenning van ecocheques niet voorbehouden worden aan werknemers met een contract van onbepaalde duur.
Is dit voordeel onderworpen aan RSZ bijdragen en belastingen?
Indien de volgende voorwaarden vervuld zijn, vormen de ecocheques een voordeel dat vrijgesteld is van sociale bijdragen en belastingen
• Ecocheques mogen niet toegekend worden als vervanging of omzetting van loon, premies voordelen in natura of van enige ander voordeel ; ecocheques kunnen echter wel worden verleend ter vervanging of ter omzetting van maaltijdcheques die niet bijdrageplichtig zijn voor de sociale zekerheid.
• De toekenning van ecocheques moet voorzien zijn in een CAO op sectoraal vlak of op ondernemingsvlak. Deze CAO moet de waarde van de ecocheque bepalen en de frequentie van de toekenning. Bij gebrek aan syndicale afvaardiging of voor personeelscategorieën waarvoor het niet de gewoonte is dat er een dergelijke overeenkomst wordt gesloten, kan de toekenning geregeld worden door een individuele overeenkomst. Deze overeenkomst moet schriftelijk zijn en het bedrag van de ecocheque mag niet hoger zijn dan dat voorzien bij CAO in dezelfde onderneming;
• De maximale waarde van een ecocheque bedraagt 10 €;
• De ecocheque moet vermelden dat zijn geldigheid beperkt is tot 24 maanden en dat hij slechts mag aangewend worden voor de aankoop van producten en diensten die opgenomen zijn in de lijst bij de CAO nr. 98;
• Het totale bedrag van ecocheques mag niet meer bedragen dan 250 €
Bron: FOD van arbeid